حل یک مدل جدید برای مسأله مسیریابی وسائط نقلیه با در نظر گرفتن ایمنی در حمل و نقل مواد خطرناک

مواد خطرناکی همانند مواد منفجره، اشتعال پذیر، سمی و اکسیدکننده، به عنوان مواد اولیه یا محصول استراتژیک در صنایع گوناگون، نقش بسیار مهمی در توسعه صنعتی کشور ایفا می کنند. همچنین، حمل و نقل این مواد نیز به دلیل ماهیت این نوع مواد، دارای ویژگیهای منحصر به فرد است. به همین دلیل، مسیر یابی مواد خطرناک، پیچیدگیهای بسیار بیشتری نسبت به مسیریابی مواد معمولی دارد، زیرا در این نوع مسیریابی، علاوه بر هزینه های حمل و نقل، ریسک حمل و نقل مواد خطرناک در مسیرها نیز باید در نظر گرفته شود، همچنین، بُعد زمان نیز با در نظر گرفتن زمان رسیدن مواد خطرناک به مشتریان و زمان تخلیه آن، می بایست در نظر گرفته شود. در این مقاله مدل جدیدی به منظور مسیریابی وسائط نقلیه به کمینه کردن ریسک حمل و نقل مواد خطرناک توسعه داده شده است. در این مدل سعی شده است، در مسیریابی وسائط نقلیه، علاوه بر کمینه کردن هزینه های حمل و نقل، کاهش ریسک مسیر نیز مورد توجه قرار گیرد و زما نبندی مناسبی برای خدمت دهی وسائط نقلیه به مشتریان ارائه شود تا هزینه های نیروی انسانی کمینه شود و امکان برنامه ریزی بهتری برای مسیریابی و توزیع مواد خطرناک به وجود آید. مسأله مسیریابی وسائط نقلیه مورد بررسی از نوع مسایل NP-Hard است، بنابراین با توجه به مدل ارایه شده چند هدفه، روش فرا ابتکاری NSGA- II پیشنهاد و برای نشان دادن کارآیی الگوریتم پیشنهادی، جوابهای به دست آمده در ابعاد کوچک با جوابهای به دست آمده از روش محدودیت اپسیلون مقایسه شد. نتایج نشان می دهند که درصد خطای توابع هدف نسبت به روش محدودیت اپسیلون در تمامی مسایل حل شده کمتر از 2 % است که کارآیی الگوریتم پیشنهادی را نشان می دهد. علاوه بر این،  زمان حل مسایل در دو بخش NSGA-II و روش محدویت اپسیلون نشان دهنده افزایش نمایی زمان حل با استفاده از روش محدودیت اپسیلون است. در مقابل زمان حل مسأله توسط NSGA-II با افزایش خطی نسبت به تغییرات در ابعاد مسأله مواجه شد، که این امر نشان دهنده کارآیی روش حل توسعه داده شده، برای حل مسأله در ابعاد واقعی و بزرگ است.